Τι είναι η κοιλιοκάκη;
Η κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στη γλουτένη ή εντεροπάθεια λόγω γλουτένης μπορεί να νομίζουμε πως είναι κάποιου είδους τροφική δυσανεξία αλλά αυτό δεν ισχύει.
Η κοιλιοκάκη είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα που σημαίνει πως το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα ίδια τα κύτταρα του οργανισμού αντιδρώντας έτσι στη γλουτένη.
Η νόσος αυτή αρχικά προσβάλλει το λεπτό έντερο και οδηγεί σε προοδευτική ατροφία του εντερικού βλεννογόνου, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η σωστή πέψη και απορρόφηση όλων των θρεπτικών στοιχείων, μετάλλων, ιχνοστοιχείων, βιταμινών.
Τρία δημητριακά περιέχουν τη γλουτένη και είναι τοξικά για τους ασθενείς με την κοιλιοκάκη:
Ο Σίτος
Η Σίκαλη
Το Κριθάρι
Πόσο συχνή είναι αυτή η νόσος;
Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 100.000 Έλληνες παρουσιάζουν τη νόσο, εκ των οποίων το 99% δεν έχει διαγνωστεί. Σύμφωνα με έρευνες, για κάθε 1 άνθρωπο που έχει διαγνωσθεί με κοιλιοκάκη, είναι πιθανόν ότι υπάρχουν άλλοι 30 οι οποίοι έχουν την πάθηση αλλά η διάγνωση σε αυτούς δεν έχει γίνει.
Ποιες είναι οι ενδείξεις και τα συμπτώματα της νόσου;
Η συμπτωματολογία της νόσου ποικίλλει και εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ηλικία, μετά την ένταξη της γλουτένης στη διατροφή σε άτομα με γενετική προδιάθεση.
Στη βρεφική και παιδική ηλικία τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά την εισαγωγή τροφών με γλουτένη (π.χ. φαρίν λακτέ, ζυμαρικά, μπισκοτόκρεμα).
Ενδείξεις της ασθένειας:
- Διαταραχές Κενώσεων (κυρίως διάρροια ή και δυσκοιλιότητα)
- Κοντό Ανάστημα σε παιδιά προσχολικής ηλικίας
- Αδιευκρίνιστη απώλεια βάρους, ανεπαρκής πρόσληψη βάρους
- Ανορεξία
- Καθυστέρηση της ‘Ηβης
- Μετεωρισμός (πρήξιμο) της κοιλιάς και κοιλιακός πόνος
- Διαταραχές αδαμαντίνης
- Νευρολογικά ή συμπεριφεριολογικά προβλήματα (ευερεθιστότητα ή καταθλιπτική διάθεση, άγχος, αταξία, περιφερειακή νευροπάθεια, επιληψία)
- Σιδηροπενική αναιμία και χαμηλό φυλλικό οξύ
Σημειώνουμε πως η κοιλιοκάκη μπορεί να συνδέεται και με άλλα μη – ειδικά συμπτώματα όπως η οστεοπενία, οστεοπόρωση, έλλειψη βιταμινών Κ και Ε.
Η ύπαρξη συγγενών πρώτου βαθμού που πάσχουν από κοιλιοκάκη αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα της ασθένειας.
Ωστόσο οι ασθενείς που εμφανίζουν κλινικά συμπτώματα αποτελούν απλώς την κορυφή αυτού του ύπουλου για την υγεία παγόβουνου, καθώς μόλις το 25-30% των ασθενών με κοιλιοκάκη εμφανίζει κλινικά συμπτώματα.
Οι περισσότεροι ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί και παρεμένουν αδιάγνωστοι για χρόνια, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μακροπρόθεσμων επιπλοκών της νόσου.
Πώς θεραπεύεται η κοιλιοκάκη;
Μετά τη διάγνωση η θεραπεία είναι μια και μοναδική:
Διατροφή εφ’ όρου ζωής χωρίς γλουτένη, ένας δρόμος φαινομενικά δύσκολος στην αρχή, εφικτός όμως με την κατάλληλη καθοδήγηση, που εξασφαλίζει μακρά ζωή χωρίς τα προβλήματα για τα οποία είναι υπαίτια η νόσος.
Τα πλεονεκτήματα μιας δίαιτας χωρίς γλουτένη:
- Το έντερο επανέρχεται στη φυσιολογική του κατάσταση
- Τα θρεπτικά στοιχεία απορροφώνται και αξιοποιούνται από τον οργανισμό
- Ανακτάται το χαμένο βάρος
- Αποκαθιστάται η ψυχική και σωματική ευεξία
Τι θα πρέπει να κάνουν όσοι υποπτεύονται ότι πιθανώς πάσχουν από τη νόσο;
Θα πρέπει να απευθυνθούν στο γιατρό τους.
Για τη διάγνωση ο γιατρός θα ζητήσει αιματολογικές εξετάσεις και εάν αυτές είναι παθολογικές θα ακολουθήσει βιοψία του εντέρου. Η βιοψία του λεπτού εντέρου παραμένει μέχρι και σήμερα μέθοδος εκλογής για την οριστική διάγνωση της νόσου. Ο μη επέμβατικός (ανοσιακός) έλεγχος συμβάλλει στη διαγνωστική προσέγγιση της νόσου, αλλά κυρίως στον αποκλεισμό των ατόμων από την ανάγκη βιοψίας.
Προσοχή: Μην Αλλάζετε Ποτέ τη Δίαιτα σας πριν την Διάγνωση
Η αυθαίρετη υιοθέτηση μιας δίαιτας χωρίς γλουτένη, μπορεί να οδηγήσει σε μια μη ισορροπημένη και ανεπαρκή διατροφή, η οποία θα μπορούσε να κάνει περισσότερη ζημιά παρά καλό.
5 Μύθοι σχετικά με την Κοιλιοκάκη
Η Κοιλιοκάκη είναι μια Σπάνια Νόσος… ΜΥΘΟΣ
Η Κοιλιοκάκη είναι μια απλή Τροφική Δυσανεξία… ΜΥΘΟΣ
Μόνο τα παιδιά νόσου από Κοιλιοκάκη… ΜΥΘΟΣ
Πρέπει να έχετε εντερικά συμπτώματα όπως διάρροια για να έχετε Κοιλιοκάκη… ΜΥΘΟΣ
Μόνο τα ελλιποβαρή άτομα διαγιγνώσκονται με Κοιλιοκάκη… ΜΥΘΟΣ
Ειδικός Ορολογικός Έλεγχος
Το πρώτο βήμα για τη διαγνωστική προσέγγιση της κοιλιοκάκης είναι ο ορολογικός έλεγχος.
Τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκαν ευαίσθητες μέθοδοι για τον προσδιορισμό ειδικών αντισωμάτων στο ορό ασθενών με κοιλιοκάκη.
Η συνδυαστική χρήση των ειδικών αντισωμάτων συμβάλλει στη διαγνωστική προσέγγιση της νόσου και εξαρτάται από τα επίπεδα της ολικής ανοσοσφαιρίνης Α (IgA).
- Αντισώματα έναντι στης ιστικής τρανσγλουταμινάσης (anti-tTG) IgA/IgG
- Αντισώματα έναντι των πεπτιδίων της απαμινωμένης γλιαδίνης (anti-DGP) IgA/IgG
- Αντισώματα έναντι του ενδομυϊου (EMA) IgA
Η διάγνωση της κοιλιοκάκης θα πρέπει να εδραιωθεί πριν την έναρξη της θεραπείας με ελεύθερη γλουτένης δίαιτα (GFD), διότι αν δεν υπάρχει γλουτένη στη διατροφήη ορολογική διάγνωση της ασθένειας είναι αδύνατη.
Η ορολογική διάγνωση μετά την έναρξη της θεραπείας με ελεύθερη γλουτένης δίαιτα (GFD), εκτελείται για να μπορεί να αξιολογηθεί η ανταπόκριση και η συμμόρφωση του ασθενού.
Απαραίτητη προϋπόθεση του σωστού διαγνωστικού ελέγχου, είναι η ολονύκτια δίαιτα 12-14 ωρών πριν την αιμοληψία.
Γενετικοί Δείκτες
- HLA DQ2: 90% των πασχόντων εκφράζουν το DQ2 ετεροδιμερές
- HLA DQ8: 7% των πασχόντων εκφράζουν το DQ8 ετεροδιμερές
- Αρχικός Εργαστηριακός Έλεγχος Διατροφικών Ανεπαρκειών
- Ολικές Πρωτεΐνες Ορού
- Αλβουμίνη
- Φυλλικό Οξύ
- Έλεγχος για έλλειψη Βιταμίνης D
- Γενική Αίματος
- Σίδηρος Ορού (Fe)
- Φερριτίνη
- AST
- ALT
